Over goede klimaatcommunicatie

Ik heb vakantie en dus ga ik… filmpjes kijken over klimaatcommunicatie en die ijverig samenvatten en een plan maken voor wat ik daar professioneel mee kan doen. (emoji van poppetje dat zichzelf voor het hoofd slaat)
Lekker vakantie ja. Ik geloof dat ik mijn intrinsieke motivatie weer heb gevonden. ;)

Afijn. Viavia kreeg ik een interview uit de Knack onder mijn neus. Het was het resultaat van een gesprek van Dirk Draulans met Kris De Meyer, neurowetenschapper die zich bezighoudt met hoe de hersenen boodschappen verwerken. Specifiek heeft hij zinnige dingen te zeggen over hoe we goed communiceren over klimaat, hier vind je zijn webpagina.

In april 2022 mocht hij spreken bij het House of Lords. De filmpjes vind je hier: https://www.ucl.ac.uk/climate-action-unit/climate-stories/house-lords-evidence-session , mijn samenvatting daarvan heb ik hieronder geplaatst.

Wat ik er vooral uithaal: we moeten verhalen vertellen over wat we doen. De overheid, de bedrijven, maar ook wij. Inclusief de moeilijkheden die we tegenkomen.

Filmpje 1: Waarom een hoger bewustzijn over de klimaatcrisis, niet leidt tot meer bereidheid tot actie

Het communiceren over gevaren, helpt mensen niet om te weten wat ze moeten doen. De uitkomsten van ‘Threatmessaging’: Verwarring en fragmentatie van mening.
Stel je bent er van overtuigd geraakt dat er een gevaar dreigt. Niet voor de wereld, die bestaat nog wel even, maar voor ons, de mensen. Dan leidt dat meestal tot:

1. Verwarring: Er zijn zoveel verschillende stemmen, van mensen die het kapitalisme af willen schaffen, tot mensen die het systeem van binnenuit willen veranderen. Dat leidt vaak tot gevoelens van verwarring: moet je nu een warmtepomp plaatsen of isoleren of allebei en hoe dan?
2. Fragmentatie van mening: Ook binnen de ‘groene gemeenschap’ zijn er verschillende ideeën. Bijvoorbeeld rond kernenergie of voeding. Sommigen denken dat de toekomst totaal vegan is, anderen willen dat we bewegen naar een systeem waarin dierenwelzijn hoog staat aangeschreven.
   We willen graag één oplossing, daarom raken we verward en komen we niet in actie.

Filmpje 2: Hoe gaan we die fragmentatie tegen?

We weten intuïtief niet goed meer wat betekenisvolle actie is. Zoals hierboven: moeten we kapitalisme de rug toekeren of moeten we juist in de bestaande bedrijven veranderen?
Het antwoord: we moeten al die dingen doen. Parallel.

We hebben allemaal onze niche waarin we graag werken (bv. je eigen moestuin beheren of zorgen voor gemeenschap in de buurt of protesteren of voeding kopen direct bij de boer).
We kunnen niet alles doen.

Daarbovenop moeten we accepteren dat het geen OF/OF maar een EN/EN verhaal moet zijn. We moeten stoppen met maar één ding te willen en de andere acties te verwerpen.

Filmpje 3: De rol van angst en hoop

Vanuit een neurologisch perspectief is noch angst noch hoop het antwoord. Emoties voorspellen geen gedragsverandering.

Neem angst. Angst kan leiden tot bevriezen en niets doen. Angst kan leiden tot ‘krampachtig activisme’ (mensen die denken dat ze iets moeten doen), tot het optrekken van een schild of tot puur ontkennen (dit is zo’n enge boodschap –> ik vermoed dat iemand me aan het manipuleren is). Dat zijn al vier verschillende reacties.

Groot verschil met corona: samen met de angst werd er meteen verteld wat je kon DOEN; mondmaskers dragen, handen wassen, vaccineren. Dan kan angst wel mensen tot actie brengen.

Het gevaar met hoop: mensen die denken dat de oplossingen er zijn en dat ze dus niet meer zoveel hoeven te doen.

Wat is dan wel een aanjager van actie: anderen iets zien doen en denken bij jezelf: ik zou dat ook kunnen!

Filmpje 4: De kracht van verhalen vertellen

Wat we nodig hebben: verhalen over acties. Over obstakels die we hebben overwonnen. Over waar we tegenaan lopen als we klimaatvriendelijk willen leven en hoe we daarmee omgaang.

Stel we vertalen het klimaatverhaal naar voeding. Op dit moment communiceren we dit: Als je niet eet, ga je dood. Daarom moet je eten.

Gelukkig is dat niet het verhaal nu in de samenleving rond voeding. Daar hebben we het over kookboeken, kooklessen, samen eten, recepten, rapportages op TV over ons eten etc.

We zouden soortgelijk te werk moeten gaan rond klimaat. Vertel mensen hoe ze kunnen beginnen. Hoe anderen zijn begonnen. Welke stappen er te zetten zijn.
Iemand vraagt: Who kicks it off? Antwoord: Systems approach. Er is niet één iemand die hiermee begint. Wij kunnen dat allemaal. Wij, personen. Maar ook journalisten en bedrijven en overheden.

Filmpje 5: Wat is dat, die Systems approach?

Als we van een afstandje kijken, in vogelvluchtperspectief, dan zien we dat sociale normen, kosten en gemak ons gedrag bepalen.

Wat mist: handelingsperspectief, weten wat te doen. HOE.

Het is niet genoeg om te praten over oplossingen. We hebben heldenverhalen nodig. Stel je wilt je huis isoleren of van het gas af, welke subsidies zijn er, hoe vraag je ze aan? Wie helpt je? Wat was moeilijk? Wat kwam er nog meer bij kijken?

Zo activeer je social learning. –> Als die persoon het kan, dan is het voor mij ook mogelijk.

Filmpje 6: Verhalen die de overheid zou moeten vertellen om de schaal van het probleem te communiceren

Vertel als overheid wat je doet. Dus NIET: we hebben nog X jaar om iets te doen. WEL: wij doen dit-en-dat om het probleem te adresseren en aan te pakken.

Twee opmerkingen:

1. People’s perception of how serious the problem is, is mostly formed by how serious the government is acting.
2. If it’s the biggest crisis, we need to address it as the biggest crisis. Publish day by day the actions the government is taking.

Filmpje 7: Wie zijn de ‘trusted messagers’?

Vaak zie je in grafieken over vertrouwen dat dokters, verplegers, leerkrachten hoog scoren. Naast mensen die we goed kennen en die dingen zeggen waar we het al mee eens zijn: familie, vrienden etc. Deze mensen worden gezien als boodschappers die we vertrouwen.

Nuancering: we vertrouwen iemand meestal in een bepaald aspect van ons leven. Als de dokter plots iets zegt over klimaatverandering, kan het zijn dat we hem niet geloven. Als je als verpleger gezondheidsadvies geeft over actief reizen (fietsen, wandelen etc.) of over gezonde plantaardige voeding, dan wel.

Filmpje 8: Wat een Prime minister zou moeten communiceren

We hebben ons een doel gesteld. We weten niet precies hoe we er gaan geraken, maar we gaan erg serieus zijn in het bereiken van onze doelen. Door die en die wetgeving en door zus en zo regulering en stimulering zullen we de volgende stap kunnen bepalen.
Een Prime minister moet eerlijk zijn over de struggles, en eerlijk zijn als er iets te vieren valt. Mensen moeten ook weten dat het vooruitgaat.
No one is beyond saving.

Filmpje 9: Hoe we gedrag – massaal – veranderen

Ons gedrag komt voort uit onze interactie met onze omgeving.
Dus naast berichtgeving en campagne voeren voor klimaatvriendelijk gedrag en erover praten is dat we onze fysieke omgeving anders moeten inrichten. De klimaatvriendelijke optie moet ook de makkelijke optie zijn. Maak het klimaatvriendelijke makkelijker en het klimaatonvriendelijke moeilijker.

Advertentie